Noblesner: istorija i razvoj

Noblessner, nekadašnja industrijska zona u severnom Talinu, sada je jedno od najvažnijih mesta u gradu – gotovo da je ovo #mustsee atrakcija Talina. Ovaj deo grada, koji je od 2013. godine preobražen u kulturni i stambeni centar, nudi raznovrsne sadržaje kao što su muzej, umetnički centar, zanatska pivara, marina, šetalište uz more, kao i brojni kafići i restorani.

Noblessner piše istoriju još od 1912. godine. Ideja o brodogradilištu rodila se iz vizije dvojice preduzetnika iz Sankt Peterburga: Emanuela Nobela, sestrića čuvenog Alfreda Nobela, i Artura Lesnera. Njih dvojica su osnovali jednu od najvažnijih fabrika podmornica u tadašnjem Ruskog carstvu, zbog čega su i za ime luke poslužila njihova prezimena. Između 1913. i 1917. godine, ovde je izgrađeno dvanaest modernih podmornica koje su služile ruskoj mornarici.

Luka je prolazila kroz brojne transformacije – od izgradnje podmornica i manjih brodova, preko popravki brodova za sovjetsku mornaricu, pa sve do savremenog centra kulture i zabave.

Turbulentna Vremena i Preporod

Iako je 1916. godine brodogradilište dobilo narudžbinu za dvadeset velikih podmornica, Oktobarska revolucija 1917. godine je malo poremetila te planove. Do 1925. godine, brodogradilište je proglasilo bankrot. Zbog nedostatka narudžbina, proizvodnja je opala, a objekti su podeljeni među različitim preduzećima koja su nastavila izgradnju manjih brodova.

Tek sa početkom sovjetske okupacije, preduzeća su ponovo ujedinjena. U periodu od 1944. do 1951. godine, brodogradilište je nosilo ime Tallinna Meretehas (Talinska Pomorska Fabrika) i popravljalo minske brodove Baltičke flote. Tokom narednih decenija, poznato kao Fabrika broj 7, gradilo je plovila za sovjetsku mornaricu i popravljalo kitolovce i ribarske brodove.

Nakon ponovnog sticanja nezavisnosti Estonije 1991. godine, brodogradilište je ponovo nazvano Tallinna Meretehas. Ovde je popravljena podmornica Lembit pre nego što je predata Estonskom pomorskom muzeju.

Emanuel Nobel: više od prezimena

Emanuel Nobel je više od prezimena. Nije bio samo naslednik slavnog imena, već je bio dinamična ličnost i talentovan poput svog ujaka Alfreda. Upravljajući porodičnom naftnom kompanijom Branobel, Emanuel je osnovao i prvu svetsku fabriku dizel motora. Upravo ti motori su pokretali podmornice iz Noblessnera. Njegova strast prema umetnosti i luksuzu bila je opšte poznata, kao i njegova impresivna kolekcija Fabergé nakita.

Zahvaljujući Emanuelu, Nobelove nagrade danas postoje. Nakon smrti Alfreda Nobela, njegova porodica osporavala je testament, ali je Emanuel, kroz dve godine pregovora, uspeo da osigura sprovođenje volje svog ujaka i osnivanje Nobelove fondacije.

Noblesner danas

Danas, Noblessner predstavlja spoj bogate istorije i moderne urbane kulture i ogromna preporuka za posetu kada ste u gradu! Posle bankrota Talinske Pomorske Fabrike 2001. godine, brodogradilište je postalo vlasništvo BLRT Grupp AS, koji razvija oblast Noblessner Marina. 

Kako doći do Noblenera?

Noblesner je vrlo lako dostupan svim prevoznim sredstvima. Do njega možete doći gradskim prevozom, trotinetima i biciklama (koje svuda po Talinu možete videti, o tome ću vam tek pisati), autom ili taksijem. Ja sam tokom svih 14 dana korstio aplikaciju bolt za taksi, a od centra grada do Noblesnera taksi košta 5€.

Ukoliko dolazite autom, na zvaničnoj stranici Noblesnera možete pogledati tačnu lokaciju parkinga. Cena parkinga za 30 minuta je 2€, dok će vas jedan dan (24h) koštati 10€.

Za posetu Noblesneru morate ispoštovati neka pravila, i njih možete pronaći na zvaničnoj stranici.